Τι είναι η Γλουταμίνη
H γλουταμίνη είναι ένα αμινοξύ που ανήκει στην ομάδα των μη απαραίτητων αμινοξέων καθώς ο οργανισμός μας μπορεί να το συνθέσει μόνος του ενδογενώς. Η γλουταμίνη είναι το πιο άφθονο και ευέλικτο αμινοξύ στο σώμα ενώ το μεγαλύτερο μέρος της αποθηκεύεται στους μύες. Χρησιμεύει ως καύσιμο για κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος ενώ η κατανάλωση της από τον οργανισμό είναι σημαντικός δείκτης (παρόμοιος της γλυκόζης) για την κατάσταση της υγείας. Σε περιπτώσεις τραυματισμών, εγκαυμάτων, ανάρρωσης από χειρουργείο, εξάντλησης αθλητών από άσκηση, όπου τα αποθέματα γλουταμίνης στον οργανισμό εξαντλούνται, οι γιατροί δίνουν συμπλήρωμα γλουταμίνης. Η γλουταμίνη εκτός από το μυϊκό, το ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα παίζει σημαντικό ρόλο και στο εντερικό σύστημα.
Γιατί οι αθλητές αγαπούν ♥ την Γλουταμίνη
Η γλουταμίνη όπως κάθε αμινοξύ είναι το βασικό δομικό στοιχείο των πρωτεϊνων. Είναι ένα αμινοξύ που παράγεται και καταναλώνεται από διάφορους ιστούς και όργανα στο σώμα διαρκώς.
Όταν το σώμα βρίσκεται σε καταβολικές καταστάσεις όπως ασθένεια, τραυματισμός, έγκαυμα, σήψη, χειρουργείο, βαριά σωματική άσκηση, η γλουταμίνη που παράγεται ενδογενώς δεν αρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού μας. Και επειδή σε αυτές τις περιπτώσεις, αντλείται από τους μύες των οποίων είναι δομικό στοιχείο, η γλουταμίνη είναι ένα ευρέως γνωστό συμπλήρωμα σε αθλητές και bodybuilder καθώς προστατεύει τους μύες από απώλειες, βοηθά στην αποθεραπεία, μειώνει το αίσθημα πιασίματος μετά από έντονες προπονήσεις και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα των αθλητών.
Ο μηχανισμός της γλουταμίνης
Σε τέτοιες περιπτώσεις, λαμβάνοντας ένα συμπλήρωμα γλουταμίνης, αντιστρέφουμε την καταβολική κατάσταση, προστατεύοντας μία από τις βασικές αποθήκες της, δηλαδή τους μύες μας . Για το λόγο αυτό, έχει προταθεί από την επιστημονική κοινότητα, η γλουταμίνη να μην θεωρείται “μη- απαραίτητο” αμινοξύ αλλά υπό συνθήκες απαραίτητο.
'Οργανα & συστήματα που εμπλέκεται η Γλουταμίνη
Σκελετικοί Μύες
Οι σκελετικοί μύες αποτελούνται από 60% Γλουταμίνη, αποτελώντας την μεγαλύτερη αποθήκη γλουταμίνης του οργανισμού.
Πνεύμονες
Οι πνεύμονες καταναλώνουν και απελευθερώνουν γλουταμίνη. Σε καταβολικές καταστάσεις, οι πνεύμονες απελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες γλουταμίνης.
Συκώτι
Το συκώτι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αποθήκη μετά τους σκελετικούς μύες, αλλά αυτό ισχύει μόνο σε υγιείς καταστάσεις. Σε καταβολικές καταστάσεις το συκώτι μόνο καταναλώνει γλουταμίνη, προκειμένου να ανταπεξέλθει.
Ανοσοποιητικό Σύστημα
Η γλουταμίνη, είναι το καύσιμο του ανοσοποιητικού συστήματος. Σχεδόν όλα τα κύτταρα του ανοσοποιητικού βασίζονται στην γλουταμίνη για την σωστή λειτουργία τους.
Έντερο
Τόσο το λεπτό όσο και το παχύ έντερο είναι ικανά να μεταβολίζουν μεγάλες ποσότητες γλουταμίνης που παρέχονται τόσο από τη δίαιτα όσο και / ή από την κυκλοφορία του αίματος. Η γλουταμίνη για το έντερο είναι ποσοτικά πιο σημαντική από τη γλυκόζη ως ενεργειακό υπόστρωμα.
Εγκέφαλος
Ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί γλουταμίνη ως υπόστρωμα για τους νευροδιαβιβαστές και και ως πηγή ενέργειας για το νευρικό σύστημα. Η παροχή του εγκεφάλου σε γλουταμίνη εξαρτάται κυρίως από τη διαθεσιμότητα γλουταμίνης στο πλάσμα του αίματος.
Τροφές πλούσιες σε γλουταμίνη
Μια ισορροπημένη διατροφή παρέχει επαρκή γλουταμίνη και απαραίτητα αμινοξέα για τον οργανισμό σε κανονικές συνθήκες. Τροφές πλούσιες σε γλουταμίνη είναι το κρέας, το γάλα, τα αυγά, η σόγια. Με μικρότερες ποσότητες γλουταμίνης ακολουθούν το κόκκινο λάχανο, το ρυζι, το καλαμποκί και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Κατά μέσο όρο η γλουταμίνη που χρειαζόμαστε από τη διατροφή μας είναι 3-6 gr την ημέρα.
Μοσχαρίσιο Κρέας
Ποσότητα: 100 gr
Γλουταμίνη: 1.2 gr
Θερμίδες: 250 kcal
Αυγά
Ποσότητα: 2 μέτρια (100γρ)
Γλουταμίνη: 0.6 gr
Θερμίδες: 120 kcal
Τοφού
Ποσότητα: 100γρ
Γλουταμίνη: 0.6 gr
Θερμίδες: 80 kcal
Γάλα %
Ποσότητα: 100γρ /
Γλουταμίνη: 0.3 gr
Θερμίδες: 45 kcal
Καλαμπόκι
Ποσότητα: 100γρ ή 96 ml
Γλουταμίνη: 0.4 gr
Θερμίδες: 100 kcal
Κόκκινο Λάχανο
Ποσότητα: 100γρ /
Γλουταμίνη: 0.2 gr
Θερμίδες: 25 kcal
Η γλουταμίνη ως αμινοξύ κατά της κόπωσης στην αθλητική διατροφή
Σε μια έρευνα του 2019, συνδύασαν και ανάλυσαν δεδομένα από 55 έρευνες σχετικά με την επίδραση της γλουταμίνης στην κόπωση των αθλητών. Οι περισσότερες από αυτές τις έρευνες διαπίστωσαν ότι η γλουταμίνη:
- Βελτίωσε σημαντικά κάποιους δείκτες κόπωσης αυξάνοντας την σύνθεση γλυκογόνου και μειώνοντας την συσσώρευση αμμωνίας
- Αλλά η γλουταμίνη δεν είχε κάποια επίδραση στην αθλητική επίδοσή
Η κόπωση ορίζεται ως η αδυναμία διατήρησης της αντοχής και της δύναμης, μειώνοντας τη φυσική απόδοση. Οι κύριες αιτίες κόπωσης είναι:
- συσσώρευση πρωτονίων στο μυϊκό κύτταρο
- εξάντληση πηγών ενέργειας (π.χ. φωσφοκρεατίνη και γλυκογόνο),
- συσσώρευση αμμωνίας στο αίμα και στους ιστούς
- οξειδωτικό στρες
- μυϊκή βλάβη
- και αλλαγές στη σύνθεση νευροδιαβιβαστών ( όπως η αύξηση της σεροτονίνης και η μείωση της ντοπαμίνης)
Οι ερευνητές θεωρούν ότι η γλουταμίνη θα μπορούσε να καθυστερήσει την κόπωση με διάφορους μηχανισμούς:
- είναι ένα από τα πιο άφθονα γλυκογονικά αμινοξέα σε ανθρώπους και ζώα, που έχει σημαντική επιρροή στην αναπλήρωση του κύκλου Krebs και στη γλυκονεογένεση
- μέσω του ενεργοποίηση της συνθάσης γλυκογόνου, η γλουταμίνη θεωρείται ως άμεσος διεγερτής της σύνθεσης γλυκογόνου
- αυτό το αμινοξύ είναι ο κύριος μη τοξικός φορέας αμμωνίας, αποφεύγοντας τη συσσώρευση αυτού του μεταβολίτη
- Η γλουταμίνη αποτρέπει τη μυϊκή βλάβη και θεωρείται έμμεσο αντιοξειδωτικό μέσω διέγερσης της σύνθεσης γλουταθειόνης
Τα σημαντικότερα συμπεράσματα της μελέτης:
-
Το συμπλήρωμα γλουταμίνης φαίνεται να αυξάνει τη σύνθεση του γλυκογόνου των μυών και να μειώνει τη συσσώρευση αμμωνίας που προκαλείται από την άσκηση, ειδικά όταν χορηγείται για μακροχρόνιες περιόδους (περισσότερες από 5 συνεχόμενες ημέρες). Ωστόσο, όσον αφορά τη σύνθεση γλυκογόνου, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να αποδειχθεί μεγαλύτερη επίδραση της γλουταμίνης σε σύγκριση με τα συμπληρώματα που περιέχουν υδατάνθρακες ή μονοϋδρική κρεατίνη.
-
Τα συμπληρώματα γλουταμίνης φαίνεται να εξασθενούν δείκτες μυϊκής βλάβης, όπως τα επίπεδα CK (κρεατινική κινάση) στο αίμα και LDH ("κακή" χοληστερίνη)
-
Αυτές οι προαναφερθείσες ιδιότητες της γλουταμίνης είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες για αθλητές που εξασκούν εξαντλητικές και παρατεταμένες ασκήσεις.
-
Παρά τη βελτίωση ορισμένων δεικτών κόπωσης, τα συμπληρώματα γλουταμίνης φαίνεται να έχουν περιορισμένα αποτελέσματα στη φυσική απόδοση
-
Συμπληρώματα που περιέχουν γλουταμίνη με πολλά άλλα θρεπτικά συστατικά φαίνεται να παρουσιάζουν εργογενείς επιδράσεις. Ωστόσο, δεν είναι δυνατό να αποδοθούν αυτές οι ιδιότητες μόνο στη γλουταμίνη.
-
Τέλος, το συμπλήρωμα L-alanyl-L-γλουταμίνης (διπεπτίδιο γλουταμίνης -αλανινης) μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική λύση για την αύξηση της διαθεσιμότητας γλουταμίνης. Επιπλέον, λόγω της υψηλής σταθερότητάς του, αυτό το διπεπτίδιο είναι μια κατάλληλη επιλογή που περιλαμβάνεται στα εμπορικά προϊόντα. Παρ 'όλα αυτά, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για την υποστήριξη του δυναμικού κατά της κόπωσης των συμπληρωμάτων γλουταμίνης.
Πηγές & Παραπομπές
- Lenders CM, Liu S, Wilmore DW, et al. Evaluation of a novel food composition database that includes glutamine and other amino acids derived from gene sequencing data. Eur J Clin Nutr. 2009;63(12):1433-1439. doi:10.1038/ejcn.2009.110
- Cruzat, Vinicius et al. “Glutamine: Metabolism and Immune Function, Supplementation and Clinical Translation.” Nutrients vol. 10,11 1564. 23 Oct. 2018, doi:10.3390/nu10111564
- Oliveira GP, de Abreu MG, Pelosi P, Rocco PR. Exogenous Glutamine in Respiratory Diseases: Myth or Reality?. Nutrients. 2016;8(2):76. Published 2016 Feb 4.
- The impact of glutamine supplementation on the symptoms of ataxia-telangiectasia: a preclinical assessment Jianmin Chen, Yanping Chen, Graham Vail, Heiman Chow, Yang Zhang, Lauren Louie, Jiali Li, Ronald P. Hart, Mark R. Plummer & Karl Herrup
- Coqueiro AY, Rogero MM, Tirapegui J. Glutamine as an Anti-Fatigue Amino Acid in Sports Nutrition. Nutrients. 2019 Apr 17
- Glutamine: Benefits, Uses and Side Effects -Healthline
- L Glitamine- What does Glutamine Do (YouTube video)