Αυγό: Διατροφική Αξία / 1 αυγό (βραστό)
1 μεγάλο αυγό βρασμένο (50γρ)
Υδατάνθρακες
0.56 gr
0.2 %
Σάκχαρα
0.56 gr
1.1 %
Φυτικές Ινές
0 gr
0 %
Πρωτεΐνη
6.3 gr
4.2 %
Ολικά Λιπαρά
5.3 gr
11.8 %
Κορεσμένα
1.5 gr
18.2 %
Μονοακόρεστα
2.04 gr
8.5 %
Πολυακόρεστα
0.7 gr
5.9 %
Ημερήσια Κάλυψη για ενήλικα 70 kg*
9 Απαραίτητα Αμινοξέα (ΕΑΑ's) ->2.77 gr
1. Λευκίνη
0.54 gr
19 %
2. Ισολευκίνη
0.34gr
26 %
3. Βαλίνη
0.38 gr
23 %
4. Λυσίνη
0.45 gr
17 %
5. Ιστιδίνη
0.15 gr
15 %
6. Μεθειονινη
0.2 gr
15 %
7. Φαινυλανανίνη
0.33 gr
14 %
8. Θρεονίνη
0.3 gr
22 %
9. Τρυπτοφάνη
0.08 gr
16 %
6 Δυνητικά Απαραίτητα Αμινοξέα -> 1.25 gr
1.Αργινίνη
0.38 gr
2. Κυστεϊνη
0.15 gr
Αμίδιο γλουταμινικού οξέος
4. Γλυκίνη
0.21 gr
5. Προλίνη
0.25 gr
6. Τυροσίνη
0.26 gr
1.Αλανίνη
0.35 gr
2. Ασπαραγανικό Οξύ
0.63 gr
Αμίδιο Ασπαραγανικού Οξέος
4. Γλουταμινικό Οξύ
0.82 gr
5. Σερίνη
0,47 gr
*Στα αμινολογία, δεν περιλαμβάνεται η περιεκτικότητα των αμινοξέων γλουταμίνη και ασπαραγίνη τα οποία είναι αμίδια του γλουταμινικού και ασπαραγανικού οξέος αντίστοιχα.
Ενέργεια / 1 αυγό 50gr
Ημερήσια Κάλυψη για δίαιτα 2000kcal*
Θερμίδες
77.5 kcal
4 %
Βιταμίνες , Μέταλλα & Ιχνοστοιχεία /1 αυγό
Χολίνη Γυναίκες 🚺
147 mg
35%
Βιοτίνη Γυναίκες 🚺
10 μg
33%
Βιοτίνη Άντρες 🚹
10 μg
33%
Σελήνιο 🚹 🚺
15.4 μg
28%
Χολίνη Άντρες 🚹
147 mg
27%
Ριβοφλαβίνη Γυναίκες 🚺
0.257 mg
23%
Βιταμίνη B12 🚹 🚺
0.555 mg
23%
Ριβοφλαβίνη Άντρες 🚹
0.257 mg
20%
26 μg
17%
Παντοθενικό Οξύ (Β5) 🚹 🚺
0.7 mg
14%
Φώσφορος 🚹 🚺
86 mg
12%
Βιταμίνη Α Γυναίκες 🚺
260 IU
11%
Βιταμίνη Α Άνδρες 🚹
260 IU
9%
Βιταμίνη D 🚹 🚺
44 IU
7%
Σίδηρος 🚹
0.595 mg
7%
Φυλλικό Οξύ 🚺 🚹
22 μg
6%
BV 100
Η πρωτεϊνη στο αυγό της κότας, έχει το μέγιστο δείκτη βιολογικής αξίας BV 100. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τρώγοντας 1 αυγό όλη η πρωτεϊνη που περιέχει θα απορροφηθεί από τον οργανισμό μας.
Περιεκτικότητα σε EAA's (απαραίτητα αμινοξέα)
2,8 gr ΕAA's
1 αυγό 🥚 περιέχει 2,8γρ ΕAΑ's (απαραίτητα αμινοξέα)
Περιεκτικότητα σε BCAA's (αμινοξέα διακλαδισμένης αλυσίδας)
1,3 gr BCAA's
Από τα 2,8 γρ ΕΑΑ που περιέχει 1 αυγό, τα 1,3 gr είναι BCAA's.
Αυγό: Η υπερτροφή που κοστίζει 30 λεπτά!
Το αυγό όχι μόνο βρίσκεται στην κορυφή των τροφίμων με πρωτείνη υψηλής βιολογικής αξίας, αλλά είναι από μόνο του το μέτρο σύγκρισης που έχουν ορίσει οι επιστήμονες (BV 100) για το πόσο ποιοτική και αφομοιώσιμη είναι η πρωτείνη των τροφών από τον οργανισμό μας. Με δείκτη βιολογικής αξίας το απόλυτο 100 (BV) το αυγό είναι η μόνη τροφή (μετά τον συμπυκνωμένο ορό γάλακτος) που η πρωτείνη του θα αφομοιωθεί εξ’ολοκλήρου από τον οργανισμό μας.
Το αυγό είναι στην ουσία μια φόρμουλα μακροθρεπτικών και μικροθρεπτικών συστατικών που πληρούν όλες τις απαιτήσεις για την υποστήριξη της εμβρυϊκής ανάπτυξης έως την εκκόλαψη. Η τέλεια ισορροπία και ποικιλομορφία στα θρεπτικά του συστατικά, καθώς και η υψηλή πεπτικότητα και η προσιτή τιμή του, κατέστησαν το αυγό βασική τροφή για τον άνθρωπο.
Το αυγό παλαιότερα (1968) είχε στοχοποιηθεί (θεωρητικά) από την Αμερικανική Καρδιολογική εταιρία λόγω της περιεκτικότητας του σε χοληστερίνη. Ωστόσο, οι περισσότερες πειραματικές, κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες της τελευταίας 50ετίας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις συσχέτισης μεταξύ της διατροφικής χοληστερόλης από τα αυγά και της αύξησης της ολικής χοληστερόλης στο πλάσμα.
Το αυγό παραμένει ένα προϊόν διατροφής υψηλής διατροφικής ποιότητας για ενήλικες, ηλικιωμένους, παιδιά και αθλητές και καταναλώνεται ευρέως παγκοσμίως. Παράλληλα, υπάρχουν πολλά στοιχεία ότι το αυγό περιέχει επίσης πολλές και ανεξερεύνητες βιοδραστικές ενώσεις, οι οποίες μπορεί να παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον για την πρόληψη / θεραπεία ασθενειών.
Πρωτείνες που περιέχει το ασπράδι του αυγού, τα οφέλη και οι ιδιότητες τους
Οβαλβουμίνη
Η οβαλβουμίνη είναι η μεγαλύτερή σε συγκέντρωση πρωτεϊνη που περιέχει το αυγό και σχεδόν η μισή πρωτείνη που περιέχει το ασπράδι. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία έχει αντιμικροβιακές, αντιοξειδωτικές και ανοσορυθμιστικές ιδιότητες. Η οβαλβουμίνη, όταν μετουσιώνεται από τη θερμότητα, βρέθηκε ότι έχει υψηλή αντι-μεταλλαξιογόνο δράση. Πεπτίδια της οβαλβουμίνης εμφανίζουν αντιυπερτασική και αγγειοδιασταλτική δράση και ως εκ τούτου βοηθούν στην πρόληψη και θεραπεία της υπέρτασης.
Ωοτρανσφερίνη
Η ωοτρανσφερίνη από ασπράδι αυγού κότας και τα παράγωγά της πεπτίδια εμφανίζουν ένα ευρύ φάσμα λειτουργικών ιδιοτήτων.
Η ωοτρανσφερίνη ανήκει στην οικογένεια των τρανσφερινών που έχουν την ιδιότητα μεταφοράς σιδήρου ενώ ταυτόχρονα εμφανίζει πολλαπλές βιοδραστικότητες, συμπεριλαμβανομένης της αντιμικροβιακής δράσης για ένα ευρύ φάσμα βακτηρίων, μυκήτων, ζυμομυκήτων και παρασίτων. Έχει επίσης αντιοξειδωτική, αντικαρκινική και ανοσορυθμιστική δραστηριότητα.
Λυσοζύμη
H Λυσοζύμη είναι ένα αντιμικροβιακό ένζυμο που υπάρχει σε μεγάλη ποσότητα στο ασπράδι του αυγού. Συναντάται επίσης στο ανθρώπινο γάλα, το σάλιο και τα δάκρυα. Χρησιμοποιείται ευρέως σε τρόφιμα και φάρμακα ως αντιμικροβιακός παράγοντας. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία η λυσοζύμη έχει επίσης αντιυπερτασική, αντικαρκινική και ανοσορυθμιστική δραστηριότητα.
Κυστατίνη
Η κυστατίνη είναι ένα βιολογικά ενεργό συστατικό στο ασπράδι του αυγού, που χρησιμοποιείται κυρίως ως αναστολέας πρωτεασών κυστεΐνης. Απομονώθηκε αρχικά από το ασπράδι του αυγού και χρησιμοποιείται ευρέως σε τρόφιμα και χορήγηση φαρμάκων. Έρευνες έχουν σχετίσει την κυστατίνη με αντικαρκινική και ανοσορυθμιστική δράση. Η κυστατίνη έχει μελετηθεί ευρέως ως αντικαρκινικό φάρμακο και ως αντιμικροβιακός και αντιμυκητιακός παράγοντας.
Αβιδίνη
Η αβιδίνη είναι μια πρωτεϊνη που απαντάται στο ασπράδι του αυγού και έχει την ικανότητα να δεσμεύει τη βιοτίνη. Η ιδιότητα της αυτή χάνεται όταν θερμανθεί με το μαγείρεμα. Για το λόγο αυτό η κατανάλωση ωμών αυγών οδηγεί σε σοβαρή έλλειψη βιοτίνης στα άτομα που τα καταναλώνουν. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία είναι μια πρωτεϊνη με αντιμικροβιακή και αντικαρκινική δράση. Μελετάται και χρησιμoποιείται ευρέως στα αντικαρκινικά φάρμακα.
Οβομυκίνη
Η οβομυκίνη αντιπροσωπει το 3,5% της συνολικής πρωτεΐνης στο ασπράδι αυγού, είναι υπεύθυνη για τα χαρακτηριστικά παχιάς γέλης του ασπραδιού του αυγού. Εκτός από την εξαιρετική της ικανότητα να δημιουργεί αφρισμό και γαλάκτωμα, διαθέτει αντι-ιικούς, αντι-βακτηριακούς, αντικαρκινικούς και άλλους βιοδραστικούς παράγοντες. Πρόσφατα είναι αντικείμενο ερευνών για να διερευνηθεί το πλήρες δυναμικό της σε νέες εφαρμογές σε λειτουργικά τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά.
Πρωτείνες που περιέχει ο κρόκος του αυγού, τα οφέλη και οι ιδιότητες τους
Φωσβιτίνη
Η φωσβιτίνη είναι ένα μία από τις φωσφοπρωτεϊνες του αυγού κότας. Είναι η πιο φωσφορυλιωμένη πρωτεΐνη που έχει απομονωθεί ποτέ στη φύση. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία η Φωσβιτίνη έχει τις εξής ιδιότητες:
Αντιοξειδωτική δραστηριότητα
Δραστηριότητα Χηλίωσης Μετάλλων
Αντιμικροβιακή δραστηριότητα
Αντικαρκινική δραστηριότητα
Ανοσορυθμιστική δραστηριότητα
Αντισώματα IgY
Τα αντισώματα IgY βρίσκονται στον κρόκο του αυγού της κότας για να προστατέψουν το αγέννητο κοτοπουλάκι🐣 κατά παρόμοιο τρόπο που το μητρικό γάλα περιέχει αντισώματα και προκαλεί παθητική ανοσία στο μωρό. Η από του στόματος χρήση των αντισωμάτων από κρόκο αυγού κότας στην καταπολέμηση βακτηριακών λοιμώξεων, εντερικών λοιμώξεων και άλλων ασθενειών έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον αρκετών ερευνών το τελευταίο καιρό. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία τα αντισώματα IgY από τον κρόκο του αυγού έχουν αντικαρκινική και ανοσορυθμιστική δραστηριότητα.
Λιβετίνη
Η λιβετίνη από τον κρόκο του αυγού βρέθηκε να έχει αντιφλεγμονώδη δράση καθώς καταστέλλει την παραγωγή προφλεγμονωδών κυτοκινών. Τα ενζυματικά προϊόντα υδρόλυσης της λιβετίνης που παράγονται από πεψίνη και αλκαλάση εμφανίζουν ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση. Συγκεκριμένα μειώνουν την παραγωγή νιτρικού οξειδίου και προσταγλανδίνης Ε2 , οι οποίες συνδέονται έντονα με διάφορες φλεγμονώδεις ασθένειες. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η λεβιτίνη παρουσιάζει επίσης ανοσορυθμιστική δραστηριότητα.
Ενδιαφέροντα στοιχεία για τα αυγά
1. Είναι ένα φυσικό συμπλήρωμα Πρωτεϊνης
Τα αυγά περιέχουν την πιο βιοδιαθέσιμη πρωτείνη με δείκτη BV100. Το μόνο τρόφιμο που βρίσκεται πάνω από το αυγό σε δείκτη βιολογικής αξίας είναι ο συμπυκνωμένος ορός γάλακτος (BV 103) -το γνωστό συμπλήρωμα πρωτεϊνης.
1 μόνο αυγό περιέχει 6.3 γρ πρωτείνη.
Από τα 6.3 γρ αμινοξέα που περιέχει:
- τα 2.8 γρ είναι Απαραίτητα Αμινοξέα EAA’s (εκ των οποιων 1,3 BCAA’S)
- τα 1.25 γρ δυνητικά απαραίτητα αμινοξέα
- τα 2.27 γρ μη απαραίτητα αμινοξέα
2. Είναι πλούσια σε Βιταμίνες, Μέταλλα & Ιχνοστοιχεία
Το αυγό και πιο συγκεκριμένα ο κρόκος του αυγού είναι πλούσιος σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Ο κρόκος του αυγού περιέχει όλες τις βιταμίνες εκτός από την βιταμίνη C. Αυτό συμβαίνει γιατί τα πτηνά έχουν την ικανότητα να συνθέτουν μόνα τους βιαταμίνη C από γλυκόζη.
Το αυγό είναι πλούσιο σε φώσφορο, ασβέστιο, κάλιο και περιέχει επίσης όλα τα βασικά ιχνοστοιχεία, όπως χαλκό, σίδηρο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, σελήνιο και ψευδάργυρο με τον κρόκο αυγού να είναι ο κύριος συνεισφέρων στην προμήθεια σιδήρου και ψευδαργύρου. Η παρουσία τέτοιων μετάλλων και μικροθρεπτικών συστατικών στα αυγά είναι αρκετά ενδιαφέρουσα, καθώς η ανεπάρκεια σε ορισμένα από αυτά έχει συσχετιστεί με την κατάθλιψη, την κόπωση και την ανάπτυξη παθολογικών ασθενειών.
3. Έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε Χολίνη
Τα αυγά μετά το βόειο συκώτι είναι δεύτερη πηγή χολίνης για τον άνθρωπο. Επειδή όμως το βόειο συκώτι δεν καταναλώνεται ευρέως, το αυγό σε πολλές χώρες αποτελεί την πρώτη πηγή χολίνης για τον πληθυσμό.
Ένα μόνο αυγό καλύπτει το 33% περίπου των ημερήσιων αναγκών ενός ενήλικα σε χολίνη. Η χολίνη είναι απαραίτητη για τη σύνθεση βασικών δομικών συστατικών των κυτταρικών μεμβρανών και επομένως απαραίτητη για την κυτταρική συντήρηση και ανάπτυξη σε όλα τα στάδια της ζωής μας.
Επιπλέον, η χολίνη είναι απαραίτητη για την παραγωγή ακετυλοχολίνης, ενός σημαντικού νευροδιαβιβαστή για :
- τη μνήμη
- τη διάθεση
- τον έλεγχο των μυών
- και άλλες λειτουργίες του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος
Η χολίνη παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της γονιδιακής έκφρασης, της σηματοδότησης των κυτταρικών μεμβρανών, της μεταφοράς και μεταβολισμού των λιπιδίων, και στην πρώιμη ανάπτυξη του εγκεφάλου.
4. Η κατανάλωση ολόκληρου αυγού διεγείρει εντονότερα τον μυικό αναβολισμό σε σχέση με τα ασπράδια
Σε έρευνα που έγινε σε νέους άνδρες, εξετάσθηκε o βαθμός διέγερσης της μυικής πρωτεϊνοσύνθεσης όταν μετά την προπόνηση καταναλώσουν ολόκληρα αυγά σε σχέση με την αντίστοιχη διέγερση όταν καταναλώσουν μόνο ασπράδια με την ίδια ποσότητα πρωτεϊνης. Το συμπέρασμα της έρευνας, ήταν πως η κατανάλωση ολόκληρου του αυγού (με τον θρεπτικό κρόκο) σε σχέση με την κατανάλωση μόνο ασπραδιών διεγείρει εντονότερα την σύνθεση πρωτεϊνων στους μύες όταν καταναλωθεί μετά από προπόνηση.
Μία ακόμη ενδιαφέρουσα έρευνα, είναι η σύνθεση φορτετροπίνης, ένα σύμπλοκο πρωτεο-λιπιδίων κατασκευασμένο από γονιμοποιημένο κρόκο αυγού το οποίο εμφανίζει δράση κατά της μυοστατίνης. Η μυοστατίνη είναι ένας αρνητικός ρυθμιστής της ανάπτυξης των μυών και έχει καταστεί σημαντικός στόχος για φαρμακευτικές εταιρείες που σχεδιάζουν θεραπευτικά για την αντιμετώπιση της απώλειας μυών που σχετίζεται με την ηλικία. Η φορτετροπίνη όταν ελήφθη ως συμπλήρωμα όχι μόνο απέτρεψε την απώλεια μυικής μάζας σε ηλικιωμένους αλλά συντέλεσε στην αύξηση άπαχης μυικής μάζας σε νέους που προπονούνται με αντιστάσεις. Στο εξωτερικό ήδη κυκλοφορεί η πρώτη εμπορική πρωτείνη αυγού με φορτετροπίνη από γονιμοποιημένο αυγό κρόκου.
5. Έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δραστηριότητα
Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι τα αυγά έκτος από πολύ θρεπτικά παρουσιάζουν έντονη αντιοξειδωτική δραστηριότητα που οφείλεται τόσο σε πρωτεϊνες του κρόκου, του ασπραδιού όσο και σε παράγωγα των πρωτεϊνων του αυγού όταν διασπώνται από ένζυμα (πχ κατά την διάρκεια της πέψης).
Μερικές αντιοξειδωτικές δραστηριότητες του αυγού μέσα από έρευνες:
- Ικανότητα χηλιώσης μετάλλων
- Αντιοξειδωτική ικανότητα
- Δέσμευση ελευθέρων ριζών
- Συμμετοχή σε αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς
- Παράγωγα από ενζυματική διάσπαση που συμμετέχουν σε αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς
6. Έχουν ισχυρή αντιμικροβιακή δραστηριότητα
Τα πεπτίδια των αυγών έχουν μελετηθεί αρκετά για την αντιμικροβιακή τους δράση. Συγκεκριμένα πεπτίδια από τον κρόκο του αυγού αλλά και το ασπράδι έχει αποδειχθεί ότι έχουν αντιμικροβιακή δράση εναντίον των:
- Escherichia coli
- Staphylococcus aureus
- Streptococcus mutans
- Pseydomonas spp
- Bacillus cereus
- Listeria monocytogenes
- Helicobacter pylori
7. Η διατροφή της κότας επηρεάζει τη σύνθεση τους
Η σύσταση των αυγών της κότας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διατροφή και τις συνθήκες διαβιώσης της. Μερικά χαρακτηριστικά των αυγών που επηρεάζονται από την διατροφή της κότας είναι:
- Βάρος αυγού: Κότες που τρέφονται με περισσότερες θερμίδες παράγουν βαρύτερα αυγά
- Αναλογία κρόκου – ασπραδιού
- Περιεκτικότητα βιταμινών: Συνηθίζεται οι κότες εκτροφείων να τρέφονται με εμπλουτισμένη τροφή. Δίνοντας για παράδειγμα συμπλήρωμα βιταμίνης D, E ή A στις κότες, παράγονται αυγά με υψηλότερη περιεκτικότητα σε αυτές κ.ο.κ
- Τοκοφερόλες, λουτεϊνη, καροτενοειδή: Οι κότες ελευθέρας βοσκής επειδή έχουν πρόσβαση σε γρασίδι, σκουλήκια και έντομα παράγουν αυγά με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αυτές τις ενώσεις. Για το λόγο αυτό τα αυγά ελευθέρας βοσκής ή τα αυγά από το χωριό έχουν έντονο πορτοκαλί κρόκο.
- Σύσταση αντιμικροβιακών πρωτεϊνων: Οι κότες ελευθέρας βοσκής, επειδή έρχονται σε επαφή με περισσότερα μικρόβια παράγουν αυγά με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πρωτείνες με αντιμικροβιακή δράση.
8. Διαθέτουν βιοδραστικές ενώσεις με ανεξερεύνητες ακόμη ιδιότητες.
Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι το αυγό δεν είναι απλά ένα φαγητό υψηλής θρεπτικής αξίας, αλλά ότι περιέχει επίσης πολλές βιοδραστικές ενώσεις (λιπίδια, βιταμίνες, πρωτεΐνες και προερχόμενα υδρολυτικά πεπτίδια) μεγάλου ενδιαφέροντος για την ανθρώπινη υγεία.
Είναι αξιοσημείωτο ότι για πολλές πρωτεΐνες αυγών δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί οι ιδιότητες τους. Οι ερευνητές έχουν ασχοληθεί με τις πρωτεΐνες αυγών που εμφανίζουν ένα ευρύ φάσμα αντιμικροβιακών δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην υγεία του εντέρου.
Ακόμη, έχουν γίνει πολλές προσπάθειες τις τελευταίες δεκαετίες για τον περαιτέρω χαρακτηρισμό των βιολογικών δραστηριοτήτων υδρολυτικών πεπτιδίων που προέρχονται από αυγά και προκύπτουν κατά τη διάρκεια της πεπτικής διαδικασίας.
Μέχρι σήμερα, έχουν ταυτοποιηθεί 550 διακριτές πρωτεΐνες από ασπράδι και κρόκο αυγού. Από αυτές μόνο για τις 20 έχει μελετηθεί και χαρακτηρισθεί η φυσική λειτουργία τους και οι ιδιότητες τους. Αυτό υποδηλώνει ότι το αυγό πιθανότατα εξακολουθεί να περιλαμβάνει πολλές άγνωστες δραστηριότητες που αξίζουν περαιτέρω έρευνες.
Πηγές & Παραπομπές
- Réhault-Godbert S, Guyot N, Nys Y. The Golden Egg: Nutritional Value, Bioactivities, and Emerging Benefits for Human Health. Nutrients. 2019 Mar 22;
- Anticancer and immunomodulatory activity of egg proteins and peptides: a review Author links open overlay panelJ.H.LeeH.-D.Paik
- Consumption of whole eggs promotes greater stimulation of postexercise muscle protein synthesis than consumption of isonitrogenous amounts of egg whites in young men Stephan van Vliet, Evan L Shy, Sidney Abou Sawan, Joseph W Beals, Daniel WD West, Sarah K Skinner, Alexander V Ulanov, Zhong Li, Scott A Paluska, Carl M Parsons, Daniel R Moore, Nicholas A Burd
- Egg, whole, cooked, hard-boiled -USDA FOOD DATA CENTRAL
- Top 10 Health Benefits of Eating Eggs -Healthline
- More muscle from eggs? Proteo-lipid complex may help prevent age-associated loss of muscle-mass -Promega Connections
- Τροφογνωσία: Ν.Κ. Ανδρικόπουλος- Κεφάλαιο 6 Αμινοξέα
- Food Materials Science in Egg Powder Industry Mian K. Sharif, Komal Javed, in Role of Materials Science in Food Bioengineering, 2018
- Giansanti, Francesco et al. “The Nutraceutical Properties of Ovotransferrin and Its Potential Utilization as a Functional Food.” Nutrients vol. 7,11 9105-15. 4 Nov. 2015,
- Rathnapala, Ethige & Ahn, Dong Uk & Abeyrathne, Nalaka. (2021). Functional properties of ovotransferrin from chicken egg white and its derived peptides: a review. Food Science and Biotechnology
- Omana DA, Wang J, Wu J. Ovomucin - a glycoprotein with promising potential. Trends Food Sci Technol. 2010
- Αυγό και Καρδιαγγειακά Νοσήματα, Κωνσταντίνος Α. Δημόπουλος | Ομότιμος Καθηγητής Βιοχημείας και Χημείας Τροφίμων | Τμήμα Χημείας ΕΚΠΑ
- Chalamaiah Meram, Jianping Wu, Anti-inflammatory effects of egg yolk livetins (α, β, and γ-livetin) fraction and its enzymatic hydrolysates in lipopolysaccharide-induced RAW 264.7 macrophages, Food Research International, Volume 100, Part 1, 2017,
- Choline Fact Sheet for Health Professionals - ΝΙΗ USA National Institute of Health