Τι είναι ο σίδηρος
Ο σίδηρος είναι ένα ορυκτό που υπάρχει φυσικά σε πολλά τρόφιμα, προστίθεται σε ορισμένα προϊόντα διατροφής και διατίθεται ως συμπλήρωμα διατροφής. Ο σίδηρος είναι ένα βασικό συστατικό της αιμοσφαιρίνης, μιας πρωτεΐνης ερυθροκυττάρων (ερυθρών αιμοσφαιρίων) που μεταφέρει οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς. Ως συστατικό της μυοσφαιρίνης, μιας άλλης πρωτεΐνης που παρέχει οξυγόνο, ο σίδηρος υποστηρίζει τον μεταβολισμό των μυών και τον υγιή συνδετικό ιστό. Ο σίδηρος είναι επίσης απαραίτητος για τη φυσική και νευρολογική ανάπτυξη, την κυτταρική λειτουργία και τη σύνθεση ορισμένων ορμονών.
Αιμικός και μη Αιμικός Σίδηρος :
Παράγοντες που επηρεάζουν την απορρόφηση Σιδήρου
➕ Ενισχυτές (που ενισχύον την απορρόφηση Σιδήρου )
- Ασκορβικό
- Κιτρικό
- Μερικά αμονοξεά
- Κρέας, Ψάρι, Πουλερικά
➖ Ανταγωνιστές (Τα βαρέα μέταλλα μπορεί να μοιράζονται την οδό απορρόφησης του σιδήρου από το έντερο )
- μόλυβδος, κοβάλτιο, στρόντιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρος
➖ Αναστολείς (Επιδρούν αρνητικά στην απορρόφηση σιδήρου )
- Φυτικό Οξύ (φασόλια. ξηροί καρποί, σπόροι)
- Ασβέστιο και Πρωτεΐνες από το γάλα
- Πολυφαινόλες (φρούτα, λαχανικά)
Πόσο σίδηρο χρειαζόμαστε την ημέρα;
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Αμερικής η συνιστώμενη ημερήσια δόση σε σίδηρο εξαρτάται από την ηλικία και το φύλο.
Ηλικία | Αρσενικό ♂ | Θηλυκό ♀ |
---|---|---|
0-6 μηνών | 0.27 mg | 0.27 mg |
7-12 μηνών | 11 mg | 11 mg |
1-3 ετών | 7 mg | 7 mg |
4-8 ετών | 10 mg | 10 mg |
9-13 ετών | 8 mg | 8 mg |
14-18 ετών | 11 mg | 15 mg |
19-50 ετών | 8 mg | 18 mg |
51 ετών και άνω | 8 mg | 8 mg |
Τροφές πλούσιες σε σίδηρο
Φυτικής Προέλευσης
200 γρ νερόβραστες φακές ( 1 φλιτζάνι)
6.59 mg | 230 θερμίδες
100 γρ. τοφού
5.4 mg | 120 θερμίδες
200 γρ. νερόβραστα άσπρα φασόλια (φασολάδας) (1 φλιτζάνι)
5.08 mg | 254 θερμίδες
1 φλιτζάνι νερόβραστα ρεβύθια (164 γρ)
4.74 mg | 270 θερμίδες
1 φλιτζάνι βραστό σπανάκι (180 γρ)
3.72 mg | 40 θερμίδες
28 γρ σοκολάτα υγείας 70-85% (4 μικρά τετραγωνάκια)
3.37 mg | 170 θερμίδες
1φλ. νερόβραστος αρακάς (160 γρ)
2.5 mg | 134 θερμίδες
10 γρ κακάο (2 κουταλιές της σούπας)
1.5 mg | 23 θερμίδες
Ζωικής Προέλευσης
200 γρ στρείδια ωμά (4 μέτρια)
10.2 mg | 162 θερμίδες
Συκώτι Μοσχαρίσιο Ψητό 100 γρ.
6.48 mg | 240 θερμίδες
Μοσχαρίσιο Κρέας Ψητό (120 γρ)
2.36 mg | 210 θερμίδες
4 ψητές σαρδέλες
2.52 mg | 189 θερμίδες
2 βραστά αυγά
1.20 mg | 156 θερμίδες
Συμπτώματα έλλειψης σιδήρου
Η ανεπάρκεια σιδήρου είναι συνηθισμένο φαινόμενο και συναντάται συχνότερα σε μικρά παιδιά, εγκύους και γυναίκες στην αναπαραγωγική ηλικία. Η ανεπάρκεια σιδήρου προχωρά σε στάδια, ξεκινώντας από ήπια ανεπάρκεια και καταλήγοντας σε αναιμία αν δεν γίνει νωρίς αντιληπτή.
Συχνά Συμπτώματα έλλειψης σιδήρου
-
Κούραση
-
Έλλειψη ενέργειας
-
Αίσθημα "κομμένης ανάσας"
-
Αίσθημα έντονων παλμών
-
Χλωμό Δέρμα
Λιγότερα συχνά Συμπτώματα έλλειψης σιδήρου
-
Πονοκέφαλοι
-
Ήχος σφυρίγματος ή βουητού στα αυτιά (εμβοές)
-
Τα φαγητά έχουν παράξενη γεύση
-
Φαγούρα
-
Ξηρή Γλώσσα
-
Αλλοίωση στο σχήμα των νυχιών
-
Απώλεια μαλλιών
-
Pica - Λιγούρα για πάγο ή μη βρώσιμα πράγματα
-
Eπώδυνες ανοιχτές πληγές (έλκη) στις γωνίες του στόματός σας
-
Δυσφαγία, δυσκολία στην κατάποση
-
Σύνδρομο ανήσυχου ποδιού
Ποιοι κινδυνεύουν από έλλειψη σιδήρου
Τα άτομα που είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν έλλειψη σιδήρου είναι:
- Έγκυες και γυναίκες με έντονη περίοδο
- Νήπια και μικρά παιδιά
- Τακτικοί Αιμοδότες
- Καρκινοπαθείς
- Άτομα που έχουν γαστρεντερικές διαταραχές ή έχουν υποβληθεί σε γαστρεντερική επέμβαση
- Καρδιοπαθείς
Συμπτώματα Υπερβολικής Πρόσληψης Σιδήρου
Συμπτώματα υψηλής πρόσληψης
- Γαστρεντερικές Διαταραχές
- Δυσκοιλιότητα
- Ναυτία
- Κοιλιακός Πόνος
- Εμετός
- Λιποθυμία
Συμπτώματα τοξικότητας
- Πολλαπλή Οργανική αποτυχία
- Κώμα
- Σπασμοί
- Θάνατος
Οι ενήλικες με φυσιολογική εντερική λειτουργία έχουν πολύ μικρό κίνδυνο υπερφόρτωσης σιδήρου από το φαγητό. Ωστόσο, οι οξείες προσλήψεις άνω των 20 mg/kg σιδήρου από συμπληρώματα ή φάρμακα μπορεί να οδηγήσουν σε γαστρική διαταραχή, δυσκοιλιότητα, ναυτία, κοιλιακό άλγος, έμετο και λιποθυμία, ειδικά αν δεν ληφθεί ταυτόχρονα φαγητό . Η λήψη συμπληρωμάτων που περιέχουν 25 mg στοιχειακού σιδήρου ή περισσότερο μπορεί επίσης να μειώσει την απορρόφηση ψευδαργύρου και τις συγκεντρώσεις ψευδαργύρου στο πλάσμα. Σε σοβαρές περιπτώσεις (π.χ., εφάπαξ κατάποσης 60 mg / kg), υπερβολικές δόσεις του σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία πολλαπλών οργάνων, κώμα, σπασμούς, ακόμα και θάνατο.
Μεταξύ 1983 και 2000, τουλάχιστον 43 παιδιά στις ΗΠΑ πέθαναν από την κατάποση συμπληρωμάτων που περιείχαν υψηλές δόσεις σιδήρου (36-443 mg σιδήρου/kg σωματικού βάρους). Η τυχαία κατάποση συμπληρωμάτων σιδήρου προκάλεσε περίπου το ένα τρίτο των θανάτων από δηλητηρίαση μεταξύ των παιδιών που αναφέρθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες μεταξύ 1983 και 1991.
Το 1997, ο FDA άρχισε να απαιτεί από το στόμα συμπληρώματα που περιέχουν περισσότερα από 30 mg στοιχειακού σιδήρου ανά δόση να πωλούνται σε συσκευασία μιας δόσης με ισχυρές προειδοποιητικές ετικέτες. Ταυτόχρονα, πολλοί κατασκευαστές αντικατέστησαν οικειοθελώς την επικάλυψη ζάχαρης στα δισκία σιδήρου με επικαλύψεις μεμβράνης.
Ανώτατο Ημερήσιο Όριο Πρόσληψης Σιδήρου
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Αμερικής το ημερήσιο μέγιστο ανεκτό όριο πρόσληψης σιδήρου έχει ως εξής:
Ηλικία | Αρσενικό ♂ / Θηλυκό ♀ |
---|---|
0-13 ετών | 40 mg |
13 ετών και άνω | 45 mg |